Cumartesi, 04 Nisan 2009 19:07
Kategori: Aşı
Ahmet Altan tarafından yazıldı.
Gösterim: 6885
Yazdır

Çelik Üretim / Taking cuttings

Gövdenin alt tarafında, köke yakın bölgede ya da kökte su biriktirme yeteneği olan sukkulentler hariç pek çok sukkulent bu yolla üretilebilir. Bitkinin uykudan uyanıp yeniden büyümeye başladığı dönem olan ilkbahar ve erken yaz dönemlerinde gövde çeliği alınabilir. Kök atmadan solmasına engel olabilmek amacıyla, kesilen parça fazla uzun olmamalıdır (Aşağıdaki bölümde anlatılmakta olan Aeonium çeliğinde rozetin boyuna dikkat ediniz). Sağlıklı bir bitkinin sağlıklı bir gövdesini seçin, yeni patlayacak olan bir göz ya da bir dalın hemen üzerinden keskin bir bıçakla kesin. Kestiğiniz dalı, 4-8 cm kalacak biçimde kısaltın. Aşağıya yakın olan yaprakları ayıklayın, yara yerleri kuruyacak kadar bir süre için birkaç günlüğüne ılık bir yerde bırakın. 1/3?ü kaktüs karışımı, gerisi pumis ya da perlitle doldurulmuş olan bir saksıya dikin. Hafif rutubetli tutun, havadar ve gölge bir yerde bekletin, direkt güneş ışığı almamasına özel dikkat gösterin, 2-6 hafta içinde köklenme gerçekleşecektir.

Asclepiadaceae ailesinden bazı sukkulentler ve Euphorbia?ların tamamı, kesildiğinde (ya da yaralandığında) beyaz, süt gibi bir sıvı akar. Kanayan yerin dondurulabilmesi için kesik yeri bir iki dakika kadar musluğun altında tutmak kanamayı engeller. Bu sıvıyı göz ve ciltle temas ettirmeyin, tahriş edicidir. Gövde üzerindeki kanamaları üzerine ıslak bez koyarak engelleyebilirsiniz.

	Aeonium'lar, zaman içinde yanda görüldüğü gibi alt yaprakları döküp, sağlıksız bir hal alırlar. Bu noktaya gelmiş bir bitkide, bu duruma müdahale etmek yerinde olacaktır, aksi halde sonuç bitkinin giderek zayıflaması, güçsüzleşmesine neden olacak, hatta kaybına kadar gidecektir.
	Mutlaka keskin bir makas kullanın. Rozeti en üstten yaklaşık 3-4 cm sap kalacak şekilde üstten kesin.
	Resimde, rozet gövdeden ayrılmış durumda.
	Şimdi de gövde çeliklerini alacak olduğumuz kesimi yapalım. Yine dikkatlice ve çok düzgün bir kesim yapalım. Eğer kesim sonunda kabuk kalkacak olursa, yeni bir kesim daha yaparak bu tür bir arızayı gidermek gerekir. Kesimler net ve yırtıksız, kabuk kaldırılmadan yapılmalıdır.
	Yandaki resimde görülen alt taraftaki kesim hatası ikinci bir kesim yapılarak düzeltilmelidir.
	Bu saksıda kalan kök zaman içinde tekrar patlayarak büyümeye başlayacaktır, şimdilik işimiz keserek kökten ayırmış olduğumuz kısımları dikmek.
	Çok keskin ve sağlam bir maket bıçağı kullanarak, gövdeyi 3-4 cm'lik çeliklere bölüyoruz. Bu kesimlerimiz de çok net olmalı. Bu amaçla gövde parçasının altına bir tahta parçası koymak ve kesimi bunun üzerinde yapmak iyi olur. Bıçağı ileri geri sürtmeden, kuvvetlice bastırarak, giyotin gibi kullanarak kesmek iyi sonuç verir.
	Burada önemli olan çelikleri keserken nerenin yukarıya nerenin aşağıya geleceğini karıştırmamaktır. Yani eğer ters dikecek olursanız sonuç başarısız olacaktır. Bunu karıştırmamak için bir kalemle işaretlemekte yarar vardır. Sonra çok geçirgen ve kuru bir karışımın içine dikim yapılmalıdır. Fotoğrafta gördüğünüz karışımın içindeki pomza taşlarına dikkat.
	Bu işlem Temmuz ayında yapıldı, eğer bu kadara uygun bir dönem seçilmiş olmasaydı, köklendirme hormonu kullanılması da düşünülebilirdi. Ama dönem ve ısı çok uygun olduğu için bu malzeme kullanılmadı, sonuç yine de %100 başarılıydı. Ayrıca işlemin yapıldığı dönemdeki ısı ve ışık şartları bu denli uygun olmasaydı, gövde çeliklerindeki kesilmiş uçların bir miktar kuruması için birkaç gün beklenmesi uygun olurdu. Ancak işlem yapılırken çok kuru toprak kullanıldığı için ve aşırı rutubetli bir hava da olmadığı için buna da gerek duyulmadı.
	Saksı, kuzey yönünde, günün hiçbir zamanında direkt güneş ışığı almayan bir noktadaki balkon serasına alındı. Eğer böyle bir imkan yoksa, saksının üzerine bir naylon torba geçirip yine direkt güneş ışığı görmeyecek bir yere koymak sonuç verecektir.
	Havanın ve rutubetin durumuna göre, 10-15 gün gibi bir süre hiç su vermeden balkon serasında bekletilen çeliklere bu sürenin sonunda yavaş yavaş sulamaya başlayabilirsiniz.
	Dikimden iki ay sonraki durum. Rozet köklenmiş ve gelişmiş. Eski küçük ve sağlıksız halinden eser yok. Yeşermiş ve kuvvetlenmiş.
	Çeliklerin de tamamı tutmuş. Önümüzdeki sezon gelişmelerini sürdürecek ve sağlıklı yetişkin bitkiler olacaklar.

Yaprak çelikleri

Sukkulent üretmenin kolay ve efektif bir yolu da yaprak çelikleridir. Mesela yanda görülen Gasteria veya Haworthia gibi türler bu yolla kolaylıkla çoğaltılabilirler. Yaprak kesimi ya da kopartılması işini bitki aktif olarak büyümekteyken yapmalısınız. Böyle bir dönemde ayırdığınız yaprağı öncelikle kuru bir yerde bir süre bekletmeli, yaranın kuruması ve kabuk bağlamasına (kallus) izin vermeli, sonra da içine kaktüs karışımı konmuş olan bir küçük saksıya dikmelidir. Kısmi gölge bir yerde, 3 ile 12 hafta içinde köklenecektir.

Gasteria Haworthia

Kısmi gövde çelikleri

Epiphyllum gibi yassı, yaprağımsı gövdeye sahip bitkiler, ve pek çok kolon biçimli kaktüsler tüm gövde parçası yerine kısmi bir parça ile de üretilebilirler. Bu kısım, uyku döneminin sonunda, yani ilkbahar başlarında alınmalıdır. Genellikle 3-12 hafta arası bir sürede köklenme olur. Diğer yöntemlerde gördüğümüz gibi, kesilmiş olan bölüm bir süre yaraların kabuk bağlaması için dışarıda bekletilmeli, sonra 1/3?ü kaktüs toprağı karışımı, gerisi perlit ya da pumis doldurulmuş bir saksıya dikilmelidir.

{jgototop}{/jgototop}