Kırmızı Örümcek (Akar)

Kırmızı Örümcek (Akar)

Tetranychus viennensis                        

Akarlar 

Akdiken akarı (Tetranychus viennensis Zacher) (Acarina: Tetranychidae)              
İkinoktalı kırmızıörümcek (Tetranychus urticae Koch.) (Acarina: Tetranychidae)
Avrupa kırmızıörümceği (Panonychus ulmi Koch.) (Acarina: Tetranychidae)
Meyve kahverengi akarı (Bryobia rubrioculus (Scheut.) (Acarina: Tetranychidae)
Yassıakar (Cenopalpus pulcher (C.-F.) (Acarina: Tenuipalpidae)

Tanımı, yaşam ve zarar şekli

Akarlar çıplak gözle zor görülecek kadar küçüktürler. Şekilleri yumurta veya armut biçimindedir. Çoğunun vücutlarının üst tarafı kabarıktır, bazılarının düzdür. Deride değişik şekil ve büyüklükte tüyler, kıllar ve dikenler vardır. Yumurtadan çıkan larva 3 çift, nimf ve erginler 4 çift bacaklıdır.

Akdiken akarının dişileri oval şekilli, kırmızı renkli ve tombuldur. Bacakları uzun, boğum araları geniş ve sarı renklidir. Sırt kısmındaki kıllar diken gibi çıkar ve kılın çıktığı yer beyaz bir kabarıklık yapar. Yumurtaları bilye gibi, şeffaf ve açılmasına yakın sarı krem renklidir. Yapraklarda çok kesif ağ örerler. Kışı döllenmiş dişi halinde, ağaçların kabuk altlarında, yarık ve çatlaklarda döllenmiş dişi halinde geçirirler. Bir dişi 60-120 yumurta bırakabilir. Yumurtalar 5-7 gün içinde açılır. Yılda 9- 10 döl verirler.Yaprakların alt yüzüne ördükleri ağlar arasına bırakılan yumurtalardan gelişen kırmızı örümcekler, bitkinin özsuyunu emerler. Yapraklar sararır, kıvrılır ve kuruyarak dökülür. %60?a ulaşan verim kayıplarının yanı sıra kalite kaybı da oluşur. Ayrıca bazı hastalıkları taşıyarak da zararlı olurlar.
Yaprakların altları incelenerek zararlı görülür görülmez ilaçlama yapılmalı, geç kalmamaya özellikle dikkat edilmelidir. Yaprak altlarının iyice ilaçlanmasına özen gösterilmelidir.  Kırmızı örümcekte çok önemli olan zararlı görüldüğünde geciktirmeden ve serin havada yapılacak ilk ilaçlamanın ve tam 1 hafta sonra ikinci defa takrarlanması gereklidir. Çünki yapılan ilaçlamalar yumurtaları öldürmez, bir hafta sonra tekrar yapılan ilaç bu arada yumurtadan çıkanları öldürmektedir. Bu zararlı zamanında farkedilmezse sebep olduğu zarar çok büyük olabilir. Aslında Sonbaharda Ekim gibi ve İlkbaharda Nisan-Mayıs gibi biraz daha düşük dozda koruyucu olarak ilaçlamak ileride oluşabilecek zararları en aza indirmek için çok faydalı ve gerekli olacaktır. Bir önemli nokta daha: zamanla kırmızı örümcek ilaca direnç göstereceğinden her sene ayrı ilaç kullanmalı, ancak etkili maddesine dikkat edilerek farklı bir ilaç tecihi yapılmalıdır, Farklı ilaçlardada aynı etkili madde olabilir,bunada dikkat etmek gerekir.

İki noktalı kırmızı örümceğin rengi, yeşilimsi sarı veya kahverengimsi yeşil olabilir. Vucudun ortasına yakın mesafede iki tarafta siyah büyük birer benek bulunur. Kışı döllenmiş ergin dişi olarak kalın gövdelerde, ağaç kabuklarının altında ağaçların çatlak ve yarıklarında, dökülmüş yaprak ve kabuk parçalarında ve otlarda uyuşuk halde geçirir.Yapraklarda çok yoğun ağ örer. Ergin dişiler beslendikleri yaprakların alt yüzüne tek tek veya kümeler halinde olmak üzere 100-200 yumurta bırakırlar. Yılda 10-21 döl verirler.

Avrupa kırmızıörümceğinin ergin dişileri koyu kırmızı renkli yuvarlakça dolgun vucutludur. Sırt kıllarının çıktığı yer beyaz, daire şeklinde olup bombelidir. Yumurtaları kiremit kırmızısı renkte ve soğan biçimindedir.Yumurtanın üzerinde bir sap bulunur,ayrıca yumurta üzeri yukarıdan aşağıya doğru ince çizgilidir. Bu kırmızı örümcek ağ yapmaz. Avrupa kırmızıörümceği kışı yumurta halinde ağaçların dallarında geçirir ilkbaharda nisan başından itibaren yumurtadan çıkan larvalar taze sürgünlere saldırır. Larvaların ergin oluşu ilkbaharda 28 günde,yazın 15 günde olmaktadır. Yılda 8-9 döl verirler.

Meyve kahverengi akarının erginleri kırmızı, kahverengi ve yeşil karışımı renktedir. Üstten bakıldığında üstü düz ve karın kısmı şişkindir. Sırtta belirli bir çizgi bulunur. Vucut kılları yaprak şekindedir. Ön bacakları diğer kırmızıörümceklere göre çok uzundur. Erginleri 1 ve 2 yıllık dallar üzerinde daha çok bulunur ve yapraklarda ağ yapmazlar. Yumurtaları bilye gibi ve kırmızı renktedir. Meyve kahverengi akarı kışı yumurta halinde geçirir kış yumurtaları hava koşullarına göre mart sonu ve nisan ayının ilk günlerinden itibaren açılmaya başlar. Yılda 3-4 döl verir.

Yassı akarın ergin dişilerinin vücudu oval ve yassı yapılı, kiremit veya daha koyu kırmızı renktedir. Vücuda üstten bakıldığında sırtında yatay olarak vucudu ikiye bölen belirgin bir çizği görülür. Sırttaki kıllar kısa ve diken gibidir. Bacakları kısa, boğumları küttür. Yumurtaları uzunca oval, ön tarafı basık fıçı şeklinde ve kiremit kırmızısı renktedir. Yapraklarda çok az ağ örerler. Bu akar, kışı döllenmiş dişi olarak meyve agaçlarının 2- 3 yıllık dallarının çiçek buketi, odun ve meyve gözleri etrafında, tomurcukların arasında veya üzerinde geçirir . Erginler nisan ayı ortasından sonra yumurta bırakmaya başlar. Yumurtalar mayıs ayı sonu ve haziran ayının ilk haftasından itibaren açılmaya başlar. Yılda 4- 5 döl verirler.

Kırmızı örümcekler elma, armut, ayva, şeftali, kiraz, vişne, erik ve kayısı gibi yumuşak ve sert çekirdekli meyve ağaçlarında zarar yaparlar. Bulundukları ağaçlarda yaprakların bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar. Bunun sonucunda yapraklarda önce beyaz, sonra sarı kahverengi lekeler meydana gelir. Daha sonra bu lekeler birleşerek yaprağın kuruyup dökülmesine, dolayısıyla önemli derecede ürün kaybına neden olurlar.

Doğal düşmanları

Bir çok avcı akar ve böcekler zararlı akarların yumurta ve diğer dönemlerine saldırarak çoğu defa onları zararsız durumda bırakabilmektedir. Avcı akarlardan Typlodromus spp., Amblyseius spp., Atractotomus mali (Het.:Miridae ), Orius spp. (Het.:Anthocoridae) ve Stethorus punctillum (Col.:Coccinellidae) önemli doğal düşmanlar olarak bulunmaktadır. Scolothrips longicornis (Thysanoptera) ve Chrysoperla carnea Sth. (Neurop.:Chrysophidae) de önemli kırmızı örümcek predatörleridir.

Zararlılar ile mücadele

Biyolojik mücadele

Kırmızıörümceklerin biyolojik mücadelesinde, yukarıda adı geçen faydalılardan T. pyri, S. longicornis ve S. punctillum önemli rol oynamaktadır. Bunlar doğada korunarak ve etkinlikleri arttırılarak, bulunmayan yerlere bulaştırılarak ve kitle halinde üretip salmak suretiyle biyolojik mücadelede kullanılabilir. Bu bakımdan özellikle organik fosforlu ve sentetik piretroitlere dirençli T. pyri ırklarının kullanımı büyük önem taşımaktadır. Ayrıca faydalı akarlardan T. pyri ' nin bulunduğu elma bahçelerinde, ağustos ayında kesilen ince dalların bu akarların bulunmadığı bahçelerdeki elma ağaçlarına asılarak bulaşması ve populasyon oluşturması sağlanabilmektedir.

Kimyasal mücadele

Bitki ve ağaçlarda Avrupa kırmızıörümceği ve kahverengi örümceğin kışlayan yumurtaları dallarda çok fazla (sıvama) ise veya yassıakarın kışlayan ergin yoğunluğu yüksek ise ağaçlarda kabuklubit ve koşnil gibi zararlılar da bulunuyorsa bunlara karşı bir kış ilaçlaması yapılabilir. İlaçlamaların periyodik devamlılığı yeni yumurtadan çıkan larvalar ile mücadelede çok önemlidir.

Yaz mücadelesinde ilaçlamaya karar vermek ve ilaçlama zamanının doğru olarak belirlenmesi için, alandaki kırmızıörümcek yoğunluğunun saptanması gereklidir. Ancak, özellikle doğal düşmanların korunması ve ilaçlama sayısını en aza düşürmek amacıyla, birinci ilaçlama yaprak başına 8-10 akar olduğu yoğunlukta da yapılabilir. Kontrollar ilk ilaçlamadan sonra 15' er gün aralıklarla Ağustos sonuna kadar sürdürülmelidir. Yoğunluk görüldüğü taktirde ilaçlama yapılmalıdır. Kullanılacak preparatlar listede yer almaktadır.

Akarlar

Listede belirtilen ürünler profesyonel üretim yapanlara yönelik malzemelerdir.Bu ürünlerin ambalaj miktarları bu şekildeki büyük ölçek kullanımıma uygun olarak yapılmıştır.Yakın çevrenizde zirai mücadele ilaçları satan yerlerden sorununuz ile ilgili olarak farklı ilaçlar ve öneriler alabilirsiniz.Bu merkezlerde kolaylıkla bulabileceğiniz BASUDİN (insektisit) ve KORUMA V-92 (yağ) zararlılarlar ile yapacağınız tüm mücadelerde size yardımcı olacaktır.

Unlu bit (Pseudococcidae)

Hızlı yayılan ve inatçı bir zararlıdır. Küçük beyaz bitler çok yavaş hareket ettikleri için genellikle kıpırdarken fark edilmezler. Kümeler halinde, beyaz tepecikler oluştururlar. Ezildiklerinde kırmızı bir sıvı çıkar. Sırtları zırh gibi çizgilidir. Kontrol edilmediği taktirde bazen tüm seradaki bitkilerin kaybına neden olabilecek kadar etkili bir musibettir. Adet olarak çok az olduğu durumda, alkol ya da suda kırılmış bir iki sigara ile mücadele edilebilir. Endişe edilecek gibi bir durum varsa sistemik bir insektisit kullanılmalıdır. Uğur böceği de etkilidir, ama işi şansa bırakmamak açısından insektisit önerilir.Özsuyu emilen bitkilerde form bozuklukları, deformasyon,gelişim gerilemesi ile renk ve doku farklılıkları ortaya çıkar. 

Kabuklu bit (Hemiptera,)

Bitki gövdelerine saldırıp büyümeyi durduran , çabuk yayılan bir zararlı. Bitkiye verdiği ölümcül zarar nedeniyle, isli, duman rengi bir küfe neden olur.Bitki üstünde ıslak ve yapışık bir doku oluşmasına neden olan bu zararlı için güvenli kullanıma uygun yağ gibi koruyucu ürünler öncelikle tercih edilmelidir.Bu ilaçlar sistemli kullanıldığında hem mücadelede kolaylık sağlamaktadır hemde diğer faydalı canlılar üzerinde daha az tahribat yapmaktadır.İlerlemiş ve alana yayılan durumlarda insektisit ilaçlamaya geçilmelidir.

Salyangoz/Sülük( Helix aspersa / Arion rufus )

Yapraklarda delikler ve çevrede parlak ince yol şeklindeki izler salyangozun habercisidir. Epifitik bitkiler zaten rutubetli ortam sevdikleri için genellikle bu saldırıya maruz kalabilirler. Hazır satılmakta olan salyangoz paletleri ya da yine özellikle salyangozlar için üretilmiş kepek ilaçları kullanılabilir. Salyangoz ve sülük için kullanmaya müsait ilaçlar kepek veya ince toz talaş ile karıştırılarak gezinme alanlarına serpilir.

Yaprak Bitlleri ve Beyaz Sinek

Bitkilerde gelişimin ve büyümenin göstergesi olan taze sürgünler ve yapraklar bu zararlıların sürekli tehtidi ve saldırısı altındadır.Yeni büyüyen sürgünlerde ve koloniler şeklide yerleştikleri alanlarda bitki özsuyunu emerek sürgün ve yaprakların bükülüp eğlmesine daha sonrada  kurumasına neden olurlar.Yapıları itibarı ile savunma ve korunma sistemleri yoktur.En büyük silahları çok ve hızlı bir şekilde üremeleri,gelişmeleridir.Doğal ortamda bir çok predatör böcek için besin kaynağıdır.Ancak bunlarda üreme ve zararlarının hızına yetişemez.Yaprak bitleri tüm bitkilerde (meyve,süs,çiçekli)görülebilir.Beyaz sinek daha çok kavun,karpuz,kabak gibi etli sap ve gövdeye sahip bitkilerde  görülürler.Periyodik olarak tekrarlanan insektisit ilaçlar ile zararları önlenebilir.